Opublikowane przez
Stanisław Moniuszko HALKA Premiera: 8/09/1945; Kierownictwo muzyczne: Stefan Syryłło, Reżyseria: Stanisław Drabik; na zdjęciu: Halka – Franciszka Platówna, Jontek – Stanisław Drabik fot. autor nieznany
Halka Stanisława Moniuszki od samego początku była żelazną pozycją w repertuarze Opery Wrocławskiej. Dotychczas zrealizowano aż 12 inscenizacji tego tytułu. 8/09/1945 o godzinie 17 zagrano pierwszy spektakl w historii polskiej sceny operowej we Wrocławiu była to oczywiście Halka Moniuszki – najsłynniejsza polska opera narodowa. Trudu wystawienia dzieła podjął się Stanisław Drabik – pierwszy dyrektor Opery Wrocławskiej. Zrobił to na własny koszt, jednocześnie angażując w przedsięwzięcie Stefana Syryłło. Pod jego kierownictwem muzycznym zrealizowano spektakl z muzykami, z których tylko pięciu było Polakami! Orkiestra ćwiczyła wówczas we Wrocławiu, a soliści, w Krakowie. Chór był „pożyczony” z Opery Bytomskiej. Niemieckich tancerzy baletu tradycyjnych tańców polskich uczył baletmistrz Jan Fabian. Spektakl zakończył się o godzinie 20, tak, aby powracający widzowie nie potykali się na nieoświetlonych i jeszcze nieodgruzowanych ulicach. Tytułową rolę w spektaklu zagrała legendarna sopranistka Franciszka Platówna.
Stanisław Moniuszko HALKA Premiera: 16/09/1947; Kierownictwo muzyczne: Kazimierz Wiłkomirski, Reżyseria: Adam Dobosz; Scena zbiorowa, na pierwszym planie od lewej: Zofia – Krystyna Jamroz, Halka – Halina Halska oraz artystki Chóru Opery Wrocławskiej fot. Zdzisław Mozer
Kolejna premiera Halki odbyła się dwa lata później 23/06/1947. Była ona dowodem rozwoju i pełnego profesjonalizmu zespołu Opery Wrocławskiej. Z ciekawszych realizacji warto wspomnieć także inscenizację z 1965 r. w reżyserii Marka Okopińskiego, która wbrew ówczesnej operowej tendencji –dążenia do teatralizacji przedstawień, miała bardzo statyczną konstrukcję z wyraźnym wyeksponowaniem strony muzyczno-wokalnej spektaklu.
Stanisław Moniuszko HALKA Premiera: 22/11/1970; Kierownictwo muzyczne: Andrzej Jurkiewicz, Inscenizacja i reżyseria: Zygmunt Biliński; na zdjęciu: od dołu: Halka – Halina Słoniowska, Jontek – Józef Kolesiński, Janusz – Janusz Temnicki fot. Grażyna Wyszomirska
Interesująca była też Halka przygotowana przez Andrzeja Jurkiewicza na jubileusz 25-lecia Opery Wrocławskiej. Wystawiono ją wspólnie z Pomstą Jontkową Bolesława Wallek-Walewskiego. Sensacją była premiera Halki 08/09/2005. Ówczesna inscenizacja Laco Adamika była całkowicie oderwana od szlachecko-góralskiej tradycji prezentacji dzieła Stanisława Moniuszki.
Stanisław Moniuszko HALKA Premiera: 8/09/2005; Kierownictwo muzyczne: Ewa Michnik, Reżyseria i inscenizacja: Laco Adamik; Scena zbiorowa, na pierwszym planie: Halka – Tatiana Borodina fot. Marek Grotowski
Pierwszej i najważniejszej opery w dorobku Moniuszki nie mogło zabraknąć podczas obchodów jubileuszu 200-lecia urodzin kompozytora i w rocznicę stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Najnowszą inscenizację Halki po raz pierwszy zaprezentowano 14,15/12/2018. Reżyserką spektaklu jest słynna aktorka, Grażyna Szapołowska. Historia nieszczęśliwej góralki została osadzona zgodnie z tradycją w realiach podhalańskich. Dekoracje i kostiumy nawiązują do regionalnych strojów i są uzupełnione o nowoczesne filmowe projekcje multimedialne. W warstwie fabularnej motyw konfliktu społecznego ustępuje bardziej wyeksponowanemu wątkowi miłosnemu.
Stanisław Moniuszko HALKA Premiera: 14,15/12/2018; Dyrygent: Marcin Nałęcz-Niesiołowski, Reżyseria: Grażyna Szapołowska; Halka – Joanna Zawartko fot. Krzysztof Bieliński
Stanisław Moniuszko STRASZNY DWÓR Premiera: 18/12/1946; Kierownictwo muzyczne: Stefan Syryłło, Reżyseria: Stanisław Drabik; Od lewej: Maciej – Stanisław Romański, Stefan – Władysław Szeptycki, Damazy – Alfred Czopek, Zbigniew – Wacław Wronecki fot. Zdzisław Mozer
Obok Halki najczęściej wystawianym dziełem Stanisława Moniuszki jest Straszny Dwór. W Operze Wrocławskiej spektakl ten był wystawiany aż 9 razy. Pierwsza z inscenizacji miała swoją premierę 18/12/1946 i była ona przygotowana przez reżysera Stanisława Drabika oraz kierownika muzycznego Stefana Syryłło. Podobnie jak realizacja pierwszej wrocławskiej Halki inauguracyjna inscenizacja Strasznego Dworu także odbyła się „z przygodami”. Kostiumy były pożyczone z Opery Poznańskiej, a kubraki wykonał na potrzeby premiery bezinteresownie Cech Krawców Wrocławskich.
Stanisław Moniuszko STRASZNY DWÓR Premiera: 31/12/1959 Kierownictwo muzyczne: Kazimierz Wiłkomirski, Reżyseria: Zygmunt Biliński Scena zbiorowa na pierwszym planie od lewej: Hanna – Salomea Bilińska, Damazy – Stanisław Kolada, Jadwiga – Wanda Szczepanik fot. Witold Golian
Jednym z przedstawień, które najdłużej gościło w repertuarze Opery Wrocławskiej był spektakl Straszny Dwór, którego premiera odbyła się w noc sylwestrową 1959 r. Inscenizacja ta była grana na deskach opery aż 252 razy. Wystawiono ją także, jako przedstawienie plenerowe 10/07/1960 na Górze Świętej Anny. Obejrzała je wówczas blisko 100-tysięczna widownia.
Stanisław Moniuszko STRASZNY DWÓR Premiera: 15/11/1975 Kierownictwo muzyczne: Zygmunt Latoszewski, Reżyseria: Sławomir Żerdzicki; Od lewej: Skołuba – Mieczysław Milun, Damazy – Tadeusz Cimaszewski, Maciej – Tadeusz Prochowski fot. Stefan Arczyński
Dłużej prezentowano tylko realizację Strasznego Dworu z 1975 r. – przez 8 lat wystawiono ją w rekordowej liczbie 264 przedstawień. Realizatorem dekoracji w tym przedsięwzięciu był słynny scenograf Wiktor Zinn. Spektakl ten wyróżniał się tym, że reżyser Sławomir Żerdzicki zdecydował się zaprezentować słynną historię w XIX-wiecznym anturażu.
Stanisław Moniuszko STRASZNY DWÓR Premiera: 22/06/1996 Kierownictwo muzyczne: Andrzej Straszyński, Inscenizacja i reżyseria: Adam Hanuszkiewicz Od lewej: Stefan – Andrzej Kalinin, artystka chóru – Agnieszka Józefczyk, Zbigniew – Maciej Krzysztyniak fot. Marek Grotowski
Kolejna znamienna premiera w historii realizacji Strasznego Dworu w Operze Wrocławskiej miała miejsce 22/06/1996, wtedy wyjątkowo żywe i niekonwencjonalne przedstawienie z wyraźnie uwypuklonym motywem romantycznym zaprezentował znany reżyser Adam Hanuszkiewicz. W sylwestra 2001 r. zagrano w Hali Ludowej Straszny Dwór w formie superwidowiska. Była to dotychczas jedyna realizacja dzieła Moniuszki zrealizowana na taką ogromną skalę.
Stanisław Moniuszko STRASZNY DWÓR Superwidowisko w Hali Ludowej Premiera: 30/12/2001 Kierownictwo muzyczne: Ewa Michnik, Reżyseria i inscenizacja: Robert Skolmowski Scena zbiorowa ze spektaklu fot. Marek Grotowski