Opublikowane przez
SUPERWIDOWISKO W NOWOCZESNYM UJĘCIU
Pod koniec sezonu artystycznego 2017/2018 w całkiem nowej odsłonie opera Nabucco powróciła w formie superwidowiska. Pierwszy raz plenerowe wydarzenie rozgrywało się na Placu Wolności na tle zachodniej elewacji Opery Wrocławskiej. Miejsce zostało wykorzystane nieprzypadkowo. Bliskość pierwotnej lokalizacji Nowej Synagogi spalonej w trakcie Nocy kryształowej i sama nazwa placu sprawiała, że hymn Va pensiero śpiewany przez żydowskich niewolników umieszczony właśnie w tym kontekście przestrzennym wybrzmiewał jeszcze dosadniej.
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: scena zbiorowa: artyści Chóru Opery Wrocławskiej; fotografia: Marek Grotowski
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: scena zbiorowa: artyści Baletu Opery Wrocławskiej; fotografia: Wojciech Palacz
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: Ismael – Adam Zdunikowski, Fenena – Jadwiga Postrożna oraz artyści Chóru Opery Wrocławskiej; fotografia: Wojciech Palacz
Reżyser Krystian Lada osadził akcję libretta Temistocle Solery we współczesnym XX wiecznym kontekście, a babilońskiego króla przeistoczył w totalitarnego dyktatora, którego żądza władzy ciemięży uwikłane w sieć jego intryg jednostki. Głównym elementem dekoracji przygotowanych przez łotewskiego scenografa Didzisa Jaunzemsa była ogromna rzeźba – popiersie Nabucca, która w trakcie spektaklu ulega przemianie, a w końcu zniszczeniu. Kostiumy w stylu retro przygotowała Natalia Kitamikado, a choreografię opracował Kenzo Kusuda. Dyrygentem trzech plenerowych spektakli – 25, 26 i 27 maja 2018 r. – był ówczesny dyrektor Opery Wrocławskiej – Marcin Nałęcz-Niesiołowski.
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: scena zbiorowa, w środku: Abdallo – Paweł Walankiewicz, Abigail – Anna Lichorowicz, Arcykapłan – Jakub Michalski oraz artyści Baletu Opery Wrocławskiej; fotografia: Marek Grotowski
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: scena zbiorowa, na pierwszym planie od lewej: artysta chóru – Marcin Klarman, Ismael – Aleksander Zuchowicz, Fenena – Aleksandra Opała oraz artyści Chóru i Baletu Opery Wrocławskiej; fotografia: Marek Grotowski
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: Abigail – Anna Lichorowicz, Nabucco – Krum Galabov; fotografia: Wojciech Palacz
Krzysztof Stefański relacjonował po premierowym przedstawieniu: „Akcja rozgrywa się zatem na miejskim placu z szerokimi schodami, ozdobionym gigantycznym pomnikiem przedstawiającym głowę Nabucca (…). Na placu toczy się życie Izraela. Chór w barwnych kostiumach Natalii Kitamikado stylizowanych na lata pięćdziesiąte rozmawia, flirtuje i bawi się. Kontrast dla tej kolorowej społeczności stanowił balet armii Nabucca w mundurkach i podkolanówkach, przywodzący na myśl zbrojną młodzieżówkę. Akcję sceniczną pilnie śledzą kamery, niczym media transmitujące na żywo rozgrywający się na scenie spektakl władzy. Wyświetlane na gigantycznym ekranie zbliżenia wydobywają osobiste historie i indywidualne emocje z tłumu. (…). W sposób całkiem udany reżyser nawiązał do widowiskowego aspektu dyktatorskich rządów. Poszczególne akty zapowiadały urywki propagandowych filmów z dworu Nabucca, sam król Babilonu w swojej pierwszej scenie przemawiał ze szczytu opery wśród proporców i flag. (…). Ciekawym pomysłem było wykorzystanie wnętrza przylegającego do sceny zaplecza opery. Zamykająca gmach kolumnada stanowiła naturalną scenografię, godną pałacu dyktatora. We wnętrzu opery umieszczono „świątynię kultury” – kolekcję dzieł sztuki, której proces bezczeszczenia widzowie oglądali w sposób zapośredniczony przez kamery. (…). Pirotechnikę stosowano oszczędnie i w momentach, które ją w pełni uzasadniały (rażenie Nabucca piorunem w drugim akcie). Tylko raz na scenę wjechał wehikuł pełen babilońskich żołnierzy. Obyło się też bez udziału żywych zwierząt”.
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu od lewej: Nabucco – Krum Galabov, Abdallo – Paweł Walnkiewicz; fotografia: Marek Grotowski
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: scena zbiorowa: artyści Chóru, Baletu i Orkiestra Opery Wrocławskiej; fotografia: Wojciech Palacz
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 25,26,27.05.2018; Plac Wolności; na zdjęciu: scena zbiorowa w głębi: Nabucco – Krum Galabov oraz artyści Baletu Opery Wrocławskiej; fotografia: Marek Grotowski
O solistach biorących udział w efektownym spektaklu pisał Leszek Pułka: „To świetny wieczór Kruma Galabova w partii wystylizowanego na Kadafiego Nabucca, Anny Lichorowicz jako wyjątkowo perfidnej Abigail (…), Feneny w hollywoodzkiej interpretacji Jadwigi Postrożnej. Oklaskiwano gorąco Jakuba Michalskiego w partii Arcykapłana”.
Ci, którzy nie obejrzeli widowiska na Placu Wolności już od 29 września 2018 r. mogli oglądać Nabucco w wersji przeniesionej na scenę Opery Wrocławskiej. Reżyserem adaptacji był Cezary Iber, a podczas pierwszych spektakli orkiestrę poprowadził Tomasz Szreder. Inscenizacja w niczym nie ustępowała swojej „wielkoformatowej” poprzedniczce. Dorota Olearczyk o repertuarowym „Nabucco” napisała: „Reżyser wrześniowej adaptacji – Cezary Iber – pomieścił na scenie solistów, chórzystów i statystów, choć czasem miało się wrażenie, że schody, przypominające te odeskie z Pancernika Potiomkina mogą się okazać dla bohaterów historii przeszkoda nie do pokonania bez potknięć. Stało się inaczej. „Nabucco” w przestrzeni zamknietej stał się bardziej skondensowany, wyrazistszy, jego historia przemawiała silniej, a chóry brzmiały znakomicie. (…) „Nabucco” Verdiego w Operze Wrocławskiej zabrzmiało szlachetnie, a inscenizacja opowieści o zniewoleniu i dyktatorskiej brawurze politycznej ubrana w XX-wieczne stroje i współczesne dekoracje odkrywa dodatkowe pola skojarzeniowe”.
Giuseppe Verdi – Nabucco; premiera: 29.09.2018; na zdjęciu scena zbiorowa: soliści, oraz artyści Chóru i Baletu Opery Wrocławskiej; fotografia: Maciej Ulrich
Wyjątkowym wydarzeniem w trudnych czasach pandemii był streaming na żywo opery Nabucco 6 lutego 2021 r. Wówczas widzowie dzięki technologii multicam nie tylko mieli okazję obejrzeć transmisję przedstawienia, ale w trakcie antraktu zajrzeć do charakteryzatorni, gdzie przygotowywali się artyści. Podczas tego specjalnego pokazu w roli Nabucca wystąpił Mikołaj Zalasiński, jako Abigaille Karina Skrzeszewska, partię Feneny wykonywała Katarzyna Haras, w postać Zachariasza wcielał się Rafał Siwek, a jako Arcykapłan wystąpił Jakub Michalski. Zgromadzona przed ekranami publiczność mogła w czasie trwania realizacji podglądać również pracę inspicjenta, a także dyrygenta – Bassema Akikiego wraz ze zwykle ukrytymi w fosie orkiestrowej muzykami orkiestry.
Wybrana bibliografia:
Olearczyk Dorota, „Nabucco” Opery Wrocławskiej, „Pik.Wrocław.pl”, 2.10.2018, https://pik.wroclaw.pl/nabucco-w-operze-wroclawskiej/, dostęp: 13.09.2024.
Pułka Leszek, Gekiga według Verdiego, „Teatralny”, 06.06.2018, https://teatralny.pl/recenzje/gekiga-wedlug-verdiego,2397.html, dostęp: 13.09.2024.
Stefański Krzysztof, Place niewoli, place wolności, „Ruch Muzyczny” 4.07.2018.